ญาณปรัชญา… syllogism 17 Aug 201526 Jul 2017 syllogism รูปนิรนัย ผู้แต่ง : รวิช ตาแก้ว ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ รูปนิรนัย (Syllogism) คือ การแสดงออกของการอ้างเหตุผลอย่างตรงๆ องค์ประกอบ ต้องมี 3 ประโยคตรรกวิทยา โดยมี 3 เทอม แต่ละเทอมใช้ 2 ครั้ง ตัวอย่าง คนทุกคน เป็น มรรตัย …
ญาณวิทยา… Stereotyping 17 Aug 201510 Aug 2017 Stereotyping อ้างพวก ผู้แต่ง : รวิช ตาแก้ว ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ ภาษาที่ใช้กันโดยทั่วไปมักจะมีการอ้างพวกอยู่บ่อยๆ ผู้พูดและผู้ฟังมักจะเข้าใจกันคนละทาง คือ ผู้พูดมักจะเข้าใจว่าตนหมายถึงส่วนมาก หรือ หมายถึงว่าเป็นจุดเด่น แต่ผู้ฟังมักจะเข้าใจว่าทั้งหมดอยู่เสมอ ถ้าเป็นเรื่องไม่เกี่ยวข้องกับผู้ฟังก็ไม่เป็นไร ถ้าเป็นเรื่องที่ผู้ฟังคิดว่าเกี่ยวข้องกับตน ก็มักจะมีเรื่อง เช่น เวลาเราพูด “พวกนิโกร” เราเข้าใจดีว่าเราหมายถึงบางคน ถ้ามีใครมาแย้งคำพูดของเรา เราก็มักจะแจ้งให้ทราบอย่างชัดเจนว่าเราไม่ได้หมายถึงทุกคน แต่เราได้ยินคนต่างชาติอ้างถึง “พวกคนไทย” จะแก้ตัวอย่างไร เราก็เข้าใจอยู่เสมอว่าหมายถึงทุกคนรวมทั้งเราด้วย…
ญาณวิทยา… sorites 17 Aug 201518 Aug 2017 sorites อุปนัยซ้อน ผู้แต่ง : รวิช ตาแก้ว ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ รูปนิรนัยซ้อน (sorites) คือ รูปนิรนัยที่ซ้อนกันหลายชั้น โดยมีการอ้างเหตุผลต่อเนื่องกันหลายครั้ง มีกฎเกณฑ์กำหนดให้รู้ได้แน่นอนลงไปว่าซ้อนอย่างไรจึงจะสมเหตุสมผล ถ้าผิดแบบแผนก็ไม่สมเหตุสมผล เนื่องจากการซ้อนมีได้ 2 อย่าง คือ ซ้อนโดยไล่เรียงจากวงแคบไปหาวงกว้าง เรียกตามนามของผู้พบกฎว่า รูปนิรนัยของอริสโตเติล (Aristotelian sorites) และซ้อนโดยไล่เรียงจากกว้างมาหาแคบเรียกว่า รูปนิรนัยซ้อนของโกเคลน (Goclenian sorites)…
ญาณปรัชญา… reason in philosophy 13 Aug 20157 Sep 2017 reason in philosophy เหตุผลในปรัชญา ผู้แต่ง : เอนก สุวรรณบัณฑิต ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ ปรัชญาสมัยเหตุผล (1600-1750) เป็นระยะกึ่งทางของปรัชญายุคใหม่ คืออยู่หลังปรัชญาสมัยฟื้นฟูและอยู่ก่อนหน้าปรัชญาสมัยพุทธิปัญญา สมัยเหตุผลจึงเป็นสมัยที่การฟื้นฟูวัฒนธรรมกรีกอิ่มตัวแล้ว ไม่รู้จะฟื้นฟูอะไรขึ้นมาอีกแล้ว และที่ฟื้นฟูขึ้นมาใช้แล้วก็ได้ผลไม่ถึงขั้นน่าพอใจ แต่กลับทิ้งปัญหาไว้ให้แก้ไขมากมาย ทั้งในด้านศาสนา การเมือง ปรัชญา และวัฒนธรรม ปัญหาที่ร้ายแรงและรุนแรงในทุกด้านคือการแตกแยก มีการแตกแยกกันอย่างรุนแรง ทั้งในด้านทฤษฎีและปฏิบัติ คนจำนวนมากถือโอกาสปฏิบัติการรุนแรงเพื่อแก้ปัญหา แต่ก็ยิ่งเพิ่มปัญหามากขึ้น นักปราชญ์โดยทั่วไปในสมัยเหตุผลจึงเห็นเป็นปัญหาต้องแก้ไขอย่างรีบด่วน …
ญาณปรัชญา… Leibniz, Gottfried Wilhelm 30 Jun 201527 Jul 2017 Leibniz, Gottfried Wilhelm ไลบ์นิซ ผู้แต่ง : รวิช ตาแก้ว ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ Gottfried Wilhelm Leibniz ไลบ์นิซ (Gottfried Wilhelm Leibniz 1646-1716) เป็นชาวเยอรมัน ชอบอ่านหนังสือปรัชญา กรีก และละตินตั้งแต่อายุ 13 ขวบ เข้ามหาวิทยาลัยอายุ 15 ปีเรียนปรัชญา คณิตศาสตร์…
ปรัชญาตรรกวิทยา division 11 Jun 2015 division แยกหมู่ ผู้แต่ง : รวิช ตาแก้ว ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ การแยกหมู่ตรงกันข้ามกับการรวมหมู่ คือ เมื่อเรารู้จักลักษณะรวมกันทั้งหมู่มาอย่างดี เราจะอนุมานลักษณะของหน่วยย่อยทันทีหาได้ไม่ นอกจากเราจะรู้หน่วยนั้นเองโดยเฉพาะ ตัวอย่าง “ทีมฟุตบอลของเราชนะเลิศ เพราะฉะนั้นนายชาตรีซึ่งเป็นผู้รักษาประตูของเราต้องเก่งมาก” ค วามจริงอาจจะเป็นได้ว่า ฟุตบอลไม่เคยเยี่ยมกรายมาถึงหน้าประตูของนายชาตรีเลย เพราะคนอื่นปฏิบัติหน้าที่อย่างดีกันทุกคน ฟุตบอลอยู่ในแดนฝ่ายตรงข้ามตลอดเวลา จึงไม่อาจรู้ได้ว่านายชาตรีเก่งจริง ๆ หรือไม่ “ไหนเธอรู้ภาษาอังกฤษดี ช่วยบอกหน่อยซิว่าคำ megalocephalic แปลว่าอะไร”…
ญาณปรัชญา… correspondence theory 9 Jun 20152 Feb 2024 correspondence theory ทฤษฎีสมนัย ผู้แต่ง : ศุภชัย ศรีศิริรุ่ง ผู้ปรับแก้ : กีรติ บุญเจือ ทฤษฎีที่เชื่อว่าประสบการณ์ทุกอย่างมีความเป็นจริงตอบสนอง แต่ก็มีปัญหามากเช่น 1) ประสบการณ์ของทุกคนตรงกันหรือไม่ แม้จะพูดออกมาได้ตรงกัน 2) ที่พูดออกมาไม่ตรงกันนั้น เป็นเพราะความสามารถบรรยายไม่เหมือนกันหรือเป็นเพราะว่ามีประสบการณ์ไม่เหมือนกัน 3) คนคนเดียวกันแสดงความรู้ได้ต่างกันหากมีเครื่องมือช่วยมากน้อยต่างกัน เช่น พื้นกระดานใสเรียบ ดูด้วยตาเปล่ากับดูด้วยกล้องขยายจะเห็นต่างกัน และกล้องที่ขยายน้อย ๆ และมากขึ้น ๆ ตามลำดับ ก็แสดงประสบการณ์ทางตาต่างกันต่อพื้นกระดานเรียบแผ่นเดียวกัน…
ปรัชญาสวนสุนันทา 