หมวด ปรัชญาคุณค่า
เรื่อง : ตัวการรอดพ้นสายตา
Topic: unnoticed factor
ผู้แต่ง : กันต์สินี สมิตพันธ์
ในการพิสูจน์แบบอุปนัยนั้น ความบกพร่องสำคัญอย่างหนึ่ง เรียกว่าตัวการรอดพ้นสายตา (unnoticed factor) สมัยโบราณนั้น ใคร ๆ ก็เชื่อว่าโลกแบน ในยุคแรก แนวความคิดเกี่ยวกับเอกภพมีขอบเขตจำกัดมาก เนื่องจากพัฒนาการทางด้านแนวความคิด ประสบการณ์และเครื่องมือต่างๆ ยังอยู่ในวงแคบ คนโบราณจึงมีความเชื่อว่าโลกแบน เพราะมนุษย์รู้จักสังเกต และพยายามใคร่รู้ปรากฎการณ์ทางธรรมชาติ ได้เห็นได้สัมผัสกับสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติเสมอมาแล้วก็เริ่มสังเกตจดจำ และเล่าต่อ ๆ กัน เช่น เมื่อมองออกไป รอบตัวเห็นพื้นดินราบดูออกไปไกล ๆ ก็ยังเห็นแบน จึงคิดกันว่าโลกแบน มองฟ้าเห็นโค้งคล้ายฝาชีหรือโดมมีดาวให้เห็นเคลื่อนข้ามศีรษะไปทุกคืนวัน อีกอย่างหนึ่งสมัยก่อนคนไม่สามารถออกไปดูนอกโลกได้ แล้วก็เห็นแค่แผ่นดินกว้างใหญ่ที่เหมือนแบน ๆ เท่านั้น และในแต่ละวันไม่รู้สึกว่าเดินเป็นวงกลมแต่เดินทางตรง ฉะนั้นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไม คนสมัยก่อนจึงคิดว่า โลกเรานั้นแบน ซึ่งภายหลังก็มีหลักฐานแสดงให้เห็นว่าไม่ถูกต้อง
เรื่องค่านิยมของคนไทยส่วนใหญ่ก็เช่นกัน ตัวอย่างที่พอจะเห็นได้ชัดทุกยุคทุกสมัยคือ ด้านการสอบเข้าเรียนในมหาวิทยาลัย คนมักจะมองว่า พวกที่ได้เข้า หมอ นิติ วิศวะ หรือคณะที่เข้ายาก ๆ มีเกียรติกว่าพวกที่เข้าคณะอื่น ๆ ทั้ง ๆ ที่ความจริงแล้ว เกียรติอยู่ที่ความดี ในการประกอบอาชีพนั้น ๆ ต่างหาก โลกมันเปลี่ยนแปลงทุกๆวัน ทั้งเทคโนโลยี วัฒนธรรมต่างๆมากมาย ทำให้ทุกอย่างเปลี่ยนไป แม้กระทั่งการศึกษา แต่ประเทศไทยนั้นการศึกษายังคงอยู่ที่เดิม ไม่เปลี่ยนไปไหน ค่านิยมเก่า ๆ ของพ่อ แม่ ลูกต้องสอบได้ วิศวะ หมอ เภสัช อะไรที่เป็นน่าเป็นตา ถ้าจะมองกันตามความเป็นจริงในปัจจุบัน ยังมีอาชีพอีกมากมาย ที่มีเงินเดือนสูงกว่าอาชีพเหล่านั้น แต่กลับไม่ได้รับความสนใจ คนไทยยึดติดกับสถาบัน ศักดิ์ศรี โอ้อวด ต่างๆนานาอะไรที่ใหม่ ๆ เข้ามาก็จะสนใจแต่สิ่งนั้น
อย่างไรก็ดี ค่านิยมนี้ก็ไม่ใช่มีแต่ข้อเสีย อย่างน้อย ๆ เพราะค่านิยม หมอ วิศวะ นิติ ค่านิยม มหาวิทยาลัยดัง ๆ ก็ทำให้เด็กพยายามอ่านหนังสือ พยายามเรียน เพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการเพราะค่านิยมนี้ก็เป็นได้ จึงทำให้ประเทศได้พัฒนา ทั้งหมดทั้งมวลเป็นเพราะโลกทุนนิยม สถาบัน สอนให้ หาเงิน แต่ “ไม่สอนให้ใช้ชีวิตอย่างมีความสุข” เรียนไป เครียดไป เอาจริง ๆ แล้วไม่มีคนได้เรียนในสิ่งที่ตัวเองรักสักเท่าไร
ปรัชญาสวนสุนันทา 