ความดี [การตีความ]

อ.ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต

…

ผู้เขียนได้ทำการการทดลองตีความ “ความดี” ผ่าน EOCR thinking system (ระบบคิด EOCR, เอนก สุวรรณบัณฑิตม 2559)

เมื่อคิดตาม EOCR system จะทำให้เรามีร่องรอยความคิดหรือกรอบความคิดของเราเองในเรื่องต่างๆ ตรงจุดนี้จะกลายเป็นมโนทรรศน์ (concept) ของเราต่อเรื่องนั้นๆ ซึ่งจุดนี้จะกลายเป็นองค์ความรู้ของเรา EOCR thinking system จึงจะนำไปสู่ EOCR knowledge block ที่เป็นฐานความรู้ในตัวของเราเอง

Emergence: genesis-debut ความดีของข้าพเจ้าเป็นความดีแบบ genesis ความดีนี้ไม่ได้อยู่ลอยๆ มันมีผู้สร้าง มันต้องมีผู้ทำความดี ถ้าไม่มีผู้ทำความดี มันไม่ดี ถ้าโลกนี้ไม่มีมนุษย์อยู่เลย มีแต่สรรพสัตว์ สำหรับข้าพเจ้ามันไม่มีความดี เพราะไม่มีผู้กระทำ

Order: law-relation การทำดีเป็นกฎไหม ข้าพเจ้าถือว่าความดีมีกฎที่ต้องกระทำ เมื่อเราทำความดีกับคนอื่น เช่น คนที่หนึ่งทำความดีกับคนที่สอง  คนที่สองก็จะทำความดี ความดีก็จะสืบทอด และขยายไปเรื่อยๆ มันมี relation ที่ขยายและเชื่อมโยง

Control: order-power-duty-responsibility ความดีมีระดับความดีมากน้อยไหม ความดีมีระดับมาก มากกว่า น้อย น้อยกว่า มีทำไม่ดี แต่ไม่มีทำชั่ว เพราะความดีเป็นสเกลของระดับคุณภาพ ไม่ใช่ระดับสูงต่ำ ในการทำดี เมื่อเราทำดีแล้วจะเกิด power เมื่อทำดีจะมีบารมี บารมีที่จะทำให้คนรอบข้าง respect ทำให้คนอื่นเชื่อฟังและทำตาม เมื่อมีคนสอนเรื่องความดีแล้วมีคนทำตามหรือสาวก ถือเป็นเรื่องปกติ ความดีเป็น duty เป็นหน้าที่ของเรา คนเราไม่ได้เกิดมาเพียงเพื่อใช้ชีวิต เมื่อเรา genesis เราเกิดมาเพื่อทำความดี เมื่อเรามีหน้าที่ เราจะต้องมี responsibility ต่อความดีที่เราทำ ความดีที่เราทำถ้าดีพร้อมเราก็มีความรับผิดชอบ ถ้าทำดีแล้วมันมีผลลบเกิดขึ้นด้วยเราก็ต้องรับผิดชอบ เราต้องรับผิดชอบในสิ่งที่เรากระทำในทุกทิศทาง

Result: intention-utility-outcome เมื่อเราทำดี เราต้องมีเจตจงนงในการทำดี การทำดีเป็นเจตจำนงการรักษาหน้าที่ การทำดีแบบละเมอ ทำตามๆ กันไป  ถือว่าเป็นความดีที่ลดลง เพราะเจตจำนงหายไป  เป็นความดีไหม ผลของการกระทำเป็นความดี แต่ขาดเจตจำนง ความดีย่อมลดลง เมื่อทำความดี ความดีย่อมเกิดแก่ตัวเราก่อน ถ้าตัวเรายังไม่ดี เราจะไปเสียสละก็ไม่ดี ความดีต้องเกิดแต่ตัวเราจนเต็มพร้อม เราจึงจะทำเพื่อส่วนรวม จากนั้นผลลัพธ์ที่เกิดจากความดีจะต้องนำไปสู่ peace คือความสงบสุข

จากหลัก EOCR on goodness ของข้าพเจ้านี้จะถูกใช้เพื่อประเมินเรื่องต่างๆ ที่มีคนพูดกันว่าดี เราต้องประเมินและคิดบนกรอบความคิดของเรา เราจึงจะมีปัญญาคิดได้อย่างเต็มศักยภาพ

การคิดบน EOCR ไม่จำเป็นต้องเริ่มจาก E แต่เริ่มจากตรงไหนก็ได้ จะ O จะ C หรือ R ก็ด้ นั่นขึ้นนกับความคุ้นชินในการคิดของแต่ละคน แต่เมื่อคิดจากตรงไหนก็ต้องคิดต่อไปไม่ซ้ายก็ขวาของตัวเอง จากนั้นก็ย้ายตำแหน่งไปคิดให้ครบทั้งระบบ ก็จะทำให้เราคิดได้รอบ เกิดความรอบคอบรอบรู้ (prudence, arete) ได้ คนที่มีความรู้พร้อมจึงจะเลือกปฏิบัติดีได้ ดังคำของ Socretes ที่ว่า Virtue is knowledge

บทบรรยาย ดร.เอนก สุวรรณบัณฑิต 24 พฤศจิกายน 2561